مراقب باشیم كه روزی رجوی، برایمان پیام تسلیت نفرستد
حسین وزارتی
آیتالله حسینعلی منتظری درگذشت. دو روز پیش، این خبری بود كه در
رسانههای جمعی منتشر شد و با واكنشهای متفاوتی از سوی مردم، مراجع عظام
تقلید، سیاسیون و... مواجه شد. اگر نگاهی به خبرگزاریها، سایتها،
روزنامهها، محافل سیاسی و... در چند روز اخیر بیاندازیم، پُر است از
اخبار مرتبط با درگذشت آن مرحوم. از چگونگی فوت و تشییع جنازه گرفته تا
پیامهای تسلیت شخصیتهای حقیقی و حقوقی. البته واضح است كه نحوهی انعكاس
اخبار و حتی محتوای پیامها، متأثر از پارادایم سیاسی و فكری آنها و نیز
فضای سیاسی این روزهای كشور بوده است. در این بین اما چند نكته قابل تأمل
است كه به نظر نگارنده كدهای رفتاری مهمی را برای مخاطب نمایان میسازد
.
1. بیتردید مهمترین خبری كه دربارهی درگذشت آقای منتظری منتشر شد و بازتاب گستردهای نیز به همراه داشت، پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب به این مناسبت بود. این پیام درحالی صادر شد كه بسیاری از مردم و بهخصوص كسانیكه سیاست در ایران را دنبال میكنند، از مواضع آقای منتظری نسبت به رهبر انقلاب و نیز نظام جمهوری اسلامی مطلع بودند. اشتباهات، تحلیلها و عملكرد نادرست آقای منتظری در زمان حیات بنیانگذار جمهوری اسلامی كه منجر به عزل ایشان- آن هم با تندترین عبارات- توسط امام از سمت قائممقامی رهبری شد؛ هرچند امام از ابتدا نیز مخالف این امر بود. موضعگیری شدید و اهانتآمیز ایشان در سال 76 كه با برخورد قاطع مردم، جریانهای سیاسی و مذهبی جمهوری اسلامی مواجه شد؛ مواضع پس از رفع حصر ایشان كه به كرات موجب سوءاستفادهی ضدانقلاب، دشمنان نظام و اپوزوسیون داخل و خارج كشور شد و... بر كسی پوشیده نیست.
اما اولین نكتهای كه میتواند و باید سرلوحهی كار ما قرار گیرد، رعایت انصاف و قضاوت بر مبنای آن است. رهبر انقلاب علیرغم مطالبی كه در بالا به آن اشاره شد، با توصیف زحمات و مبارزات ایشان در فرایند شكلگیری انقلاب و نیز مراتب بالای علمی ایشان، نشان دادند كه نباید به دلیل اظهارات و تغییر مشی افراد، از گذشته و عملكرد مثبت افراد چشمپوشی كرد: "ایشان فقیهی متبحّر و استادی برجسته بودند و شاگردان زیادی از ایشان بهره بردند. دورانی طولانی از زندگی آن مرحوم در خدمت نهضت امام راحل عظیمالشأن گذشت و ایشان مجاهدات زیادی انجام داده و سختیهای زیادی در این راه تحمل كردند." در فضای سیاسی كنونی كشور، “انصاف” گمگشتهی این روزهای تحلیلها و عملكرد برخی از خواص بهنظر می رسد. پیام رهبر انقلاب برای شخصی كه خون به دل امام كرده بود، بیانگر همین نكته است كه برای تحلیل رفتار و عملكرد دیگران، هرگز نباید از مدار انصاف خارج شد.
دومین نكتهی حائز اهمیت دربارهی پیام رهبری این است كه ایشان با صدور این پیام، از وقوع اتفاقات تلخ دیگری در فضای سیاسی كنونی كشور جلوگیری كردند. گرچه باز هم جنجالآفرینان در چند ماه اخیر، سعی داشتند كه از این اتفاق سوءاستفاده كرده و راه تازهای برای قانونگریزی خود ایجاد كنند؛ چراكه به دلیل حساسیت موضوع، اگر قرار به ایجاد تشنج و ناآرامی به بهانهی درگذشت آقای منتظری بود، قطعاً با برخورد محكم مردم- كه هنوز خون دلهای امام امت خویش را به یاد دارند- و نیز نیروهای امنیتی مواجه میشدند. گرچه باز هم شاهد ناآرامیهایی در اطراف حسینیهی آقای منتظری بودیم، اما پیام رهبر انقلاب به اذعان بسیاری از سیاسیون، اصلیترین عامل آرامش عمومی و عدم سوءاستفاده از این اتفاق بود.
2. اما دومین نكتهای كه جای بسی تأمل و تأسف دارد، پیام تسلیت مریم رجوی است كه به مناسبت درگذشت آقای منتظری در برخی سایتها منتشر شد. این پیام بدون هیچ اغراقی بهتآور است. اگر برگهای تاریخ انقلاب را ورق بزنیم، یكی از مهمترین وقایع تاریخ این مرز و بوم، انفجار در دفتر حزب جمهوری در تاریخ هفتم تیرماه 1360 توسط منافقین است. در آن روز این خبر مردم ایران را شگفتزده كرد. شاید برخی ندانند كه یكی از آن 72 نفری كه منافقین او را به شهادت رساندند، فرزند آقای منتظری بود؛ محمد منتظری. آن روزها همه برای آقای منتظری پیام تسلیت میفرستادند و او را برای تقدیم یك شهید به اسلام، تحسین میكردند، اما امروز قاتل همان پسر، برای مرگ پدر شهید، اشك میریزد و مرثیه میخواند! اما چرا اینگونه شد و چه شد كه امروز رجوی و رجویها برای شاگرد امام، فقیه متأله و حاصل عمر امام پیام تسلیت میفرستند؟ چرا بیبیسی فارسی و دیگر شبكههای ضدانقلاب، خبر درگذشت ایشان و حواشی آن را با این گستردگی پوشش دادهاند؟ كجای كار میلنگد؟
جواب این سؤالها را باید در مواضع و عملكرد بیست و چندسالهی آیتالله منتظری جستوجو كرد. ما در این مجال قصد واكاوی مواضع و عملكرد ایشان را نداریم - كه تاریخ بهترین گواه برای تحلیل این موضوع است- اما شاید رنجنامهی سیداحمد خمینی بتواند بخشی از این سؤالها را پاسخ گوید. پس از ارتحال امام امت اما عملكرد ایشان، خود حكایت دیگری دارد.
اكنون سرنوشت آیتالله منتظری پیش روی چشم ماست درحالیكه این داستان غمانگیز، گریبانگیر برخی از خواص نظام و یاران انقلاب نیز شده است. افرادی كه دیروز ریختن خون جوانان این وطن برایشان مایهی مباهات بود، دشمنانی كه از هیچ كوششی برای به گل نشستن كشتی انقلاب دریغ نكردند، امروز برای این خواص دست به دعا شدهاند. و دیدیم كه چگونه روزی او را عزادار پسرش كردند و امروز برای رفتنش مرثیه میخوانند و برای ضربه زدن به انقلاب و نظام، به پیكر آن مرحوم نیز رحم نمیكنند، جا دارد كه به خود بیاییم و ببینیم در كدام دسته سینه میزنیم. او كه رفت اما ما مراقب باشیم كه روزی رجوی، برایمان پیام تسلیت نفرستد.